Mùa báo cáo tài chính năm của các doanh nghiệp đã bắt đầu diễn ra và rốt ráo chốt kết quả ngay khi doanh nghiệp trở lại hoạt động sau Tết Nhâm Dần.
Ngân hàng dẫn đầu tốc độ tăng trưởng lợi nhuận ngành
Đến hiện tại, nhiều doanh nghiệp niêm yết đã bắt đầu có các kết quả công bố lộ diện dần bức tranh chung của ngành trong tương quan chung của nền kinh tế. Căn cứ trên một số báo cáo tài chính quý IV/2021 mà các ngân hàng đã lục tục công bố, có thể thấy ngân hàng đang là ngành ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận cao.
Theo SSI thống kê, lợi nhuận sau thuế của top 14 ngân hàng tăng 43% trong 9 tháng 2021 so với cùng kỳ năm trước, chỉ số NIM (biên lãi ròng) tăng thêm 42 điểm so với cùng kỳ, đạt 3, 88% và chỉ số chi phí trên thu nhập CIR giảm xuống 32% từ 37, 5%. Sự tăng trưởng của các ngân hàng TMCP cao hơn so với các ngân hàng TMNN (49% so với 34%).
Các số liệu trên căn cứ trên báo cáo tài chính quý III và lũy kế 9 tháng. Thực tế, ngành ngân hàng có thể gặt hái được nhiều kết quả tốt hơn nữa trong quý IV/2021 khi đây là khoảng thời gian NHNN đã nới room tín dụng “kịch trần” cho nhiều TCTD. Nhờ sự hỗ trợ của hạn mức tăng trưởng tín dụng mới được cấp cho một số ngân hàng mà vào cuối tháng 12/2021, tăng trưởng tín dụng đã đạt được 13,2%. Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết tính chung cả năm, với mức tăng vượt bậc phản ánh sự phục hồi nhu cầu vốn của của doanh nghiệp và nền kinh tế những ngày cuối 2021, tăng trưởng tín dụng 2021 có thể lên tới 14%.
Với hoạt động tiền gửi tăng trưởng thấp hơn kỳ vọng do môi trường lãi suất thấp, năm 2021 ghi nhận kênh huy động tiền gửi kém hấp dẫn hơn các loại tài sản khác, đặc biệt là kênh đầu tư chứng khoán, một chuyên gia nhận định. Song cũng chính nhờ môi trường lãi suất thấp , nhiều ngân hàng vẫn giữ được NIM cao, ảnh hưởng tích cực đến lợi nhuận.
Như chúng tôi đã thống kê, hiện đã có những ngân hàng công bố lợi nhuận “ngất ngưởng” như VPBank, với lợi nhuận riêng lẻ của ngân hàng mẹ hạch toán thêm nguồn thu nhập bán vốn cổ phần Fe Credit hơn 20.000 tỷ đồng, đưa tổng lợi nhuận đạt được lên tới gần 38.000 tỷ đồng; hay Vietcombank vẫn là quán quân lợi nhuận trong kinh doanh với hơn 27.000 tỷ đồng, Techcombank đạt hơn 23.000 tỷ và hàng loạt các ngân hàng được gọi tên trong top “Câu lạc bộ mười nghìn tỷ” khác như VietinBank, BIDV, MBB, ACB…
Mặc dù cũng đã xuất hiện tổ chức tín dụng công bố lỗ quý cuối của năm 2021, song nhìn chung ngân hàng vẫn được đánh giá là ngành tăng trưởng tích cực nhất trong năm qua, đặc biệt kể cả khi công bố lỗ, các ngân hàng vẫn có kết quả tăng trưởng tích cực của 3 quý đầu năm “bù lại”.
Nói cách khác là nếu chỉ nhìn tăng trưởng chủ yếu tập trung ở giai đoạn nền kinh tế vẫn sáng sủa tích cực, không bị trì níu vì COVID-19 lần thứ 4 kéo dài, thì số liệu căn cứ trên báo cáo tài chính quý 3 của các doanh nghiệp mà Fiin Group thống kê cũng phản ánh rằng ngân hàng và dịch vụ tài chính là khu vực ghi lợi nhuận tích cực cao và “đều” nhất.
Theo số liệu của Fiin Group, luỹ kế 9 tháng đầu năm 2021, lợi nhuận toàn thị trường (tính trên 897/1735 DNNY chiếm 94,5% vốn hóa toàn thị trường) tăng 56,3% so với cùng kỳ, hoàn thành khoảng 86% kế hoạch 2021. Trong đó, ngân hàng tăng 44,7% và khối doanh nghiệp tăng 60,3%, so với cùng kỳ. Sở dĩ khối doanh nghiệp tăng cao hơn ngân hàng là bởi khối phi tài chính có 3 trụ cột đạt tăng trưởng cực mạnh gồm dầu khí, tài nguyên cơ bản và hóa chất với lần lượt mức tăng 326,2%; 221,9% và 96,9%; theo đó đã kéo tăng trưởng lợi nhuận của toàn khối lên cao. Trong khi đó, có tới 7 nhóm ngành khác của khối phi tài chính tăng trưởng dưới 50% so với kế hoạch năm; 4 nhóm ngành tăng trưởng âm. Điều này phản ánh tăng trưởng của ngân hàng không chỉ tích cực hơn các ngành mà còn khá bền vững, không chông chênh suy suyển trong đại dịch.
Tiếp tục hưởng lợi với tốc độ tăng trưởng tín dụng cao?
Tuy vậy, trong bối cảnh mà nhiều doanh nghiệp khác vẫn gặp bất lợi, khó khăn, ngành ngân hàng lại báo cáo thu nhập lãi hàng nghìn đến hàng chục nghìn tỷ đồng lại gợi lên 2 chiều nhận định: Một mặt, nhiều chuyên gia cho rằng đây là sự phản ánh tích cực đà phục hồi của nền kinh tế cũng như năng lực của các ngân hàng để ứng phó quá trình giải quyết nợ xấu, được NHNN lưu ý về tình trạng đang tăng cao, lên tới 8,2%; Một mặt lại cho thấy việc tổ chức tín dụng chủ động cân đối khả năng tài chính, triệt để tiết giảm chi phí hoạt động, tập trung mọi nguồn lực để giảm lãi suất cho vay vẫn chưa hoàn toàn hết lòng đồng hành chia sẻ khó khăn cùng doanh nghiệp và nền kinh tế.
