Ngày 13/3/2020, trước lo ngại về nợ xấu sẽ ảnh hưởng tới hoạt động tín dụng của ngân hàng và doanh nghiệp Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành Thông tư 01 quy định về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng do dịch COVID-19.
Thông tư 01 nêu rõ TCTD, chi nhánh Ngân hàng nước ngoài được giữ nguyên nhóm nợ như đã phân loại theo quy định của Ngân hàng Nhà nước tại thời điểm gần nhất trước ngày 23/01/2020.
Sau đó, tháng 5/2020, NHNN lại đưa dự thảo thông tư lấy ý kiến, bổ sung quy định cho phép các TCTD được áp dụng quy định tại Thông tư 01 cho các khoản giải ngân từ ngày 23/1/2020 cho đến trước ngày 25/4/2020 và có lịch trả nợ gốc và/hoặc lãi phát sinh trong khoảng thời gian từ ngày 23/1/2020 đến ngày 31/12/2020.
Điều đó có nghĩa là đối với các khoản giải ngân sau ngày 24/4/2020, thì TCTD, chi nhánh Ngân hàng nước ngoài cần căn cứ vào đặc điểm của khách hàng để thống nhất với khách hàng lịch trả nợ phù hợp mà không được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ theo quy định tại Thông tư 01.
Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, trong các hội nghị tiếp xúc với doanh nghiệp tỉnh, thành phố, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết, “Để hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp NHNN sẽ sửa đổi, bổ sung Thông tư 01 theo hướng kéo dài thời gian hỗ trợ có thể đến hết năm 2020 hoặc lâu hơn nữa tùy theo diễn biến và ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19”.
Có thể thấy, NHNN đang hết sức nỗ lực để hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế. Tuy nhiên, đi cùng với yêu cầu cơ cấu lại nợ, giữ nguyên nhóm nợ cho doanh nghiệp của NHNN là nỗi lo “nợ xấu bị che đậy” và hệ lụy trong tương lai với ngành ngân hàng là không hề nhỏ.
Một bức tranh nợ xấu thiếu trung thực – lợi nhuận ảo
Một trong những điểm được cho là tích cực mà Thông tư 01 mang lại cho ngành ngân hàng hiện tại là giảm áp lực nợ xấu, giảm trích lập dự phòng cho các TCTD. Tuy nhiên, TS. Nguyễn Trí Hiếu lại có quan điểm ngược chiều rằng, Thông tư 01 thực chất chỉ như “quét toàn bộ rác xuống dưới tấm thảm đẹp” chứ không giải quyết được thực chất vấn đề mà hệ thống ngân hàng và nền kinh tế đang phải đối mặt.
