Đây là một câu hỏi rõ ràng rất khó trả lời.
Vậy làm sao để trả lời cho câu hỏi này? Với những chuyên gia trên thị trường, những người cũng thực sự không biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo trong năm sau, thì nhận định “Ừm, tôi không biết, điều đó còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố” là một câu trả lời khá tệ.
Cách trả lời thứ hai là đưa ra xác xuất chính xác. Trong cuộc khủng hoảng nợ châu Âu, câu bình luận điển hình của các nhà kinh tế học đó là: “Khả năng Hy Lạp rời khỏi khu vực đồng euro là 60%.” Tương tự, khi dự đoán về thị trường chứng khoán trong năm tới, câu bình luận phổ biến có thể sẽ là “Khả năng suy thoái của thị trường chứng khoán là 60%. 60% là tỷ lệ hợp lý để đưa ý kiến về một vấn đề. Con số này đủ cao để người nghe nghĩ rằng kết luận của bạn là nghiêm túc. Nếu bạn nhận định đúng, trong suốt hành trình sự nghiệp của bạn, kết luận này sẽ được đánh giá cao. Nhưng xác suất này cũng đủ thấp để không phải ngại ngùng nếu điều bạn dự báo không xảy ra.
Nếu vẫn chưa thấy thỏa mãn với những câu trả lời trên, các nhà phân tích và nhà đầu tư có thể đi đến phương án cuối cùng: dự đoán biến động. Không chắc rằng thị trường chứng khoán sẽ lên cao hay xuống thấp, nhưng chắc chắn là không ổn định. Thực tế thì đây cũng chỉ là một mẹo để trả lời rằng “Tôi không biết” theo một cách khôn ngoan.
Với những nhà đầu tư không bị buộc phải nắm giữ trái phiếu chính phủ, cổ phiếu là một kênh rất đáng quan tâm.
Khi được trả tiền để đưa ra dự đoán, hầu hết những nhà phân tích và nhà đầu tư chưa đưa ra được tầm nhìn xa đưa ra nhận định rất trung thực và hợp lý rằng: “thị trường sẽ biến động”. Và chẳng ai biết được rằng việc chính phủ các nước dần rút khỏi các gói kích thích tiền tệ trên toàn cầu sẽ là một quá trình lộn xộn đến như thế nào.
Đó là lý do tại sao người ta miêu tả về bức tranh năm 2022 bằng từ “linh động” và tất nhiên là cả từ “biến động”. Các nhà đầu tư và nhà phân tích dự đoán rằng 2022 sẽ là năm suy thoái rõ rệt của thị trường, điều này được các nhà phân tích miêu tả bằng các từ “sụt giảm sâu” và “giá đi ngược với xu thế chính”.
Các nhà hoạch định chính sách cũng đang đề phòng việc này. Trong cuộc họp báo mới nhất diễn ra vào giữa tháng 12, ngân hàng trung ương Thụy Sĩ đã lưu ý rằng “ở nhiều quốc gia, thị trường chứng khoán và thị trường bất động sản có dấu hiệu đang được định giá quá cao. Ngoài ra, nợ công và nợ doanh nghiệp trên toàn cầu đang ở mức cao. Những điểm yếu này khiến cho thị trường tài chính dễ bị ảnh hưởng bởi những cú sốc, đặc biệt là các đợt tăng lãi suất lớn”.
Điều này đánh dấu một giai đoạn mới của thị trường tài chính. Năm 2020 đánh dấu giai đoạn đầu tiên của cuộc khủng hoảng khi đại dịch Covid-19 bắt đầu xảy ra. Để ngăn thị trường sụp đổ và bước sang giai một giai đoạn khủng hoảng kinh tế sâu hơn, trong giai đoạn thứ hai, các ngân hàng trung ương bơm các gói kích thích tràn ngập thị trường khiến lợi nhuận trên thị trường chứng khoán tăng vọt. Khi đó, lạm phát trên thị trường tăng vọt nhưng không làm lệch đi mục tiêu ban đầu của các ngân hàng trung ương. Mặc dù vậy, các ngân hàng trung ương đã phải đưa ra lời khẳng định rằng lạm phát xảy ra trong thời kỳ này chỉ là tạm thời và sẽ sớm rơi vào quên lãng.
Hiện tại, chúng ta đang trong giai đoạn cấp bách, thị trường còn chưa ổn định. Coronavirus vẫn sẽ có nhiều diễn biến thất thường, tuy vậy chúng ta có thể biết chắc một điều rằng lạm phát đang ở mức cao hơn so với mục tiêu. Các ngân hàng trung ương có sức ảnh hưởng lớn đã đưa ra một số biện pháp để kiềm chế lạm phát mặc dù có thể sẽ gây ra nhiều tranh cãi. Điển hình như: Ngân hàng Trung ương Anh và Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đã dự kiến sẽ tăng lãi suất một số lần trong năm tới. Ngân hàng Trung ương Châu Âu cũng cho biết họ đang dự định dừng một kế hoạch mua tài sản vào tháng Ba.
Chiến lược gia trưởng mảng đầu tư của công ty BlueBay Asset Management – ông David Riley cho biết: “2022 sẽ là một năm đầy biến động” khi các ngân hàng trung ương dừng tất cả các gói kích thích kinh tế. “Nghe có vẻ sáo rỗng, nhưng bằng kinh nghiệm ta có thể nhận ra rằng chúng ta đang sống trong một thế giới mà các tài sản hầu hết đều đang trông có vẻ đắt đỏ. Hiện tại, chúng ta đang đi vào chu kỳ thắt chặt toàn cầu và sẽ không có bất kỳ đệm định giá nào. “
Riley cho biết thêm: “Nói theo nghĩa rộng, tôi tin vào sự tăng trưởng trong tương lai. Rõ ràng rằng Trung Quốc và Covid sẽ mang đến nhiều rủi ro, nhưng tôi nghĩ trong tương lai, những yếu tố này sẽ trở nên không còn quá quan trọng đối với thị trường. Năm tới sẽ là một năm các thị trường khó mà hoạt động tốt và việc chọn được đúng thời điểm để mua bán trong thị trường thậm chí còn khó hơn. “
Một hành trình bao giờ cũng sẽ có những lúc khó khăn. Năm 2021, thị trường chứng kiến sự suy thoái nhẹ. Mặc dù Covid-19 bùng phát mạnh mẽ, chỉ số S&P 500 của các mã chứng khoán blue-chip Mỹ chỉ giảm hơn 2% một ngày, với tổng cộng 5 lần giảm trong năm. Còn đối với chủng Omicron, vài ngày sau khi xuất hiện, biến chủng này hầu như không để lại dấu ấn trên thị trường.
Giám đốc đầu tư của bộ phận quản lý tài sản tại ngân hàng Union Bancaire Privée – ông Norman Villamin cho biết: “Giai đoạn phục hồi đã kết thúc. Bây giờ chúng ta đang bước vào một chu kỳ nhỏ hơn. Phải thừa nhận rằng điều này có nghĩa là lợi nhuận trên thị trường sẽ không lớn. Tôi không quá lo lắng rằng lạm phát kèm suy thoái sẽ diễn ra, bởi các khoản đầu tư đang tăng lên, năng suất lao động tăng, quá trình chuyển các hoạt động sản xuất về nội địa đang thúc đẩy chi tiêu của các doanh nghiệp”.
Thêm vào đó, các doanh nghiệp cũng chi tiêu nhiều hơn trong cuộc cách mạng năng lượng xanh. Villamin kỳ vọng rằng trong năm 2022, lợi nhuận sẽ đạt mức khá, từ 8 đến 10%, nhưng ông nhấn mạnh rằng thị trường cũng giảm “ở mức sâu hơn”. Fed sẽ dành một khoảng thời gian dài để giảm các gói kích thích kinh tế và chờ thị trường phản ứng. Vì sợ thị trường chao đảo sẽ ảnh hưởng đến đời sống của người dân một lần nữa, rất có thể sau đó FED sẽ hủy bỏ việc thi hành các chính sách thắt chặt sâu hơn.
Nếu tính đến lạm phát, trái phiếu chính phủ sẽ có lợi tức gần như bằng không hoặc thậm chí âm. Chính vì vậy, với những nhà đầu tư không bị buộc phải nắm giữ loại chứng khoán này, cổ phiếu là một kênh rất đáng quan tâm. Nhưng trong năm tới, rõ ràng thị trường cổ phiếu sẽ thử thách thần kinh của các nhà đầu tư.
Trưởng bộ phận chứng khoán tại công ty Amundi ở Dublin – ông Kasper Elmgreen cho biết: “Sẽ có những đợt biến động trong năm tới và điều này đòi hỏi chúng ta cần phải biết nhận ra những sai lầm và quyết tâm sửa đổi trong quá trình đó. Nghe thì có vẻ hơi sáo rỗng, nhưng sẽ khó mà đoán định được kết quả thị trường trong năm tới”.
