Chưa bán được hàng đã lo bị bắt chước
Có một nỗi sợ mà gần như các Start-up nào cũng gặp phải là sự ái mộ quá mức với ý tưởng của mình. Điều này khá giống hiệu ứng Dunning-Kruger, một dạng thiên kiến nhận thức mà trong đó mọi người đánh giá khả năng nhận thức của họ cao hơn năng lực thực tế. Sự thiên vị nhận thức này chịu ảnh hưởng của ảo tưởng tự tôn, xuất phát từ việc mọi người không thể nhận ra sự thiếu khả năng của họ. Ở trường hợp các Start-up là cho rằng ý tưởng của mình quá đặc biệt, có khả năng làm thay đổi thế giới và khiến bất kỳ doanh nghiệp nào cũng dòm ngó.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp lớn không ngốc. Họ có thể đã biết đến ý tưởng đó, nhưng không làm (vì nhiều lý do) hoặc là họ không biết tới thật. Ở trường hợp thứ hai, kể cả việc Start-up có ý tưởng quá mới thì cũng có vô vàn lý do khiến các doanh nghiệp không hào hứng triển khai ngay. Vì bản chất ý tưởng đó phải có khả năng mang lại lợi nhuận thì nó mới có giá trị. Khi các doanh nghiệp lớn quyết định nhảy vào, chứng tỏ lúc đó ý tưởng này thật sự mang lại hiệu quả và giá trị. Trong giới Start-up, ý tưởng là điều rẻ mạt nhất.
Bên cạnh đó, Start-up là người tạo ra cái mới, đồng nghĩa với việc họ có lợi thế người đi đầu. Nếu thị phần công ty còn khiêm tốn, đồng thời công ty phải cạnh tranh với những đối thủ có quy mô lớn hơn cũng như khả năng về tài chính mạnh hơn, thì việc cố gắng thuyết phục người dùng rằng sản phẩm hoặc dịch vụ của mình tối ưu hơn các công ty khác là sai lầm. Thay vào đó, hãy tận dụng tập trung vào lợi thế đi đầu sẽ hiệu quả hơn. Ngoài ra, xét trên phương tài lực, Start-up có kinh phí hạn chế buộc phải đi gọi vốn, vì vậy khó có thể giấu được những ý tưởng của mình và việc tiếp thị sản phẩm trên thị trường đòi hỏi càng nhiều người biết đến doanh nghiệp càng tốt. Từ các yếu tố trên, có thể thấy việc Start-up lo lắng mình bị sao chép ý tưởng đồng nghĩa với việc nhà sáng lập chưa thật sự tự tin vào năng lực của mình và chưa biết được những lợi thế mà mình có để tận dụng.
Thực ra, đây có vẻ là tâm lý chung của nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam chứ không riêng gì các Start-up. Thay vì cùng nhau tập trung phát triển, tạo dựng thị trường để phổ cập thông tin về một sản phẩm, dịch vụ còn lạ lẫm, các doanh nghiệp cùng ngành có xu hướng mạnh ai nấy làm, thiếu liên kết, lẻ tẻ. Thị trường thì quá rộng lớn, bản chất một doanh nghiệp không thể phủ rộng và tiếp cận tất cả được, vì vậy một đối thủ cạnh tranh mặc dù có thể tổn hại đến lợi ích doanh nghiệp trong tương lai, nhưng lại tạo ra nhiều giá trị trong ngành và mở rộng thị phần đến nhiều khách hàng hơn nếu cùng hợp tác ở hiện tại. Ngay cả những đối thủ lớn thế kỷ như Coca-cola và Pepsi hay Iphone và Samsung đều biết cách hợp tác với nhau để tạo ra nhiều lợi ích nhất cho doanh nghiệp.
Thực tế cho thấy, các nhà khởi nghiệp thành công luôn tin tưởng vào điều mình làm, quảng bá giá trị đó khắp mọi nơi như Đặng Lê Nguyên Vũ (định hình ngành cà phê Việt Nam) hay Jack Ma (bị cho rằng có vấn đề về thần kinh khi cố gắng thuyết phục mọi người tin vào tương lai của internet). Vì vậy, các Start-up thay vì lo sợ bị sao chép ý tưởng khi chưa có gì, thì hãy truyền lửa cho nhiều người nhất có thể biết đến sản phẩm/dịch vụ.
Thị trường ngách, nhưng ngách quá thì thành thị trường bé
Nhiều Start-up rất tự tin vì sản phẩm của mình đi theo thị trường ngách, ít cạnh tranh. Sự phổ biến của cuốn sách Chiến lược đại dương xanh có lẽ khiến cho nhiều người thêm lầm tưởng và tin tuyệt đối vào thị trường mình chọn (do bản chất không hiểu thấu). Dẫn đến tình trạng là mặc dù không có đối thủ cạnh tranh, nhưng doanh thu vẫn rất bèo bọt, không đủ kinh phí duy trì.
Ngách của rất nhiều ngách thì dù có một mình start-up cũng không doanh nghiệp nào muốn có thị phần. Đối với các nhà đầu tư, mặc dù họ không muốn đại dương đỏ, nhưng họ hiểu rằng nếu miếng bánh đủ to, thì một phần nhỏ của chiếc bánh to vẫn lớn hơn rất nhiều so với nguyên chiếc bánh nhỏ. Thị trường ngách cũng tồn tại nhiều nguy cơ do khách hàng của thị trường ngách không có sự cố định, dễ thay đổi và dễ bị tác động bởi các xu hướng chung của thời cuộc.
Muốn cung cấp sản phẩm cho tất cả mọi người
Trái ngược với quan điểm thị trường ngách, nhiều Start-up lại muốn cung cấp các sản phẩm/dịch vụ cho tất cả mọi người. Điều này là không thể. Hiếm có một doanh nghiệp nào trong quá khứ có thể cung cấp được một sản phẩm có thể đáp ứng được nhu cầu cho vài tỷ dân trên toàn cầu như vậy. Bên cạnh đó, đây có lẽ là một chiến lược sai lầm khi không tập trung vào một phân khúc khách hàng nhất định, khiến cho việc tiếp thị bị pha loãng và khó tập trung, chưa kể đến việc bị hạn chế nguồn lực.
